De kasteelmoord

De kasteelmoord is één van de meest spraakmakende zaken in Vlaanderen. In 2012 botst het tussen twee dominante types, André Gyselbrecht en Stijn Saelens op het West-Vlaamse platteland. Een aangrijpend verhaal met een dokter, de media, huurmoord, incest én een kasteel in de hoofdrol. Kon je toen de mediastorm niet meer volgen? Wij geven je graag nog eens een duidelijk beeld van de zaak.

Ons verhaal speelt zich af in het landelijke Ruislede. Meer specifiek naar het kasteel van de 34-jarige Stijn Saelens. Stijn is afkomstig uit een welgestelde familie die bekend is voor hun handel in pesticiden. Bij de verkoop van dat bedrijf kreeg hij een grote som geld. Daarmee kocht hij een kasteel in Ruislede, samen met zijn vrouw Elisabeth Gyselbrecht.

Elisabeth Gyselbrecht is huisdokter en heeft samen met haar vader André Gyselbrecht een bekende praktijk in de gemeente. Bij de gemiddelde Ruiseledenaar gaat er ongetwijfeld een belletje rinkelen bij de naam. Ook na deze zaak, hebben ze nog steeds een groot aanzien in de gemeente.

Op 12 januari 2012 treft Elisabeth in de hal van het kasteel een kogelhuls en een gigantisch bloedspoor aan. Eerst denkt ze dat Stijn een ongeluk heeft gehad of in zijn vinger heeft gesneden, maar hij is zelf nergens te bespeuren. Ze vindt ook de bril van haar echtgenoot. Paniek. Elisabeth belt de politie.

Twee weken later vinden ze het lichaam van Stijn Saelens in de bossen van een nabije gemeente. André wordt opgepakt als hoofdverdachte. Het is geen geheim dat het niet botert tussen schoonzoon en schoonvader. André Gyselbrecht ontkent in alle talen, maar in de media wordt er wild gespeculeerd. Voor de eerste dag van het proces, verschijnen er al meer dan 8000 artikelen.

Wanneer Elisabeth en Stijn een relatie beginnen, vindt André hem een goede partij voor zijn dochter. Stijn is een succesvolle zakenman van interessante afkomst. In tegenstelling tot dokter Gyselbrecht zijn de buurtbewoners minder fan van de kasteelheer. Eigenzinnig, verwend en krijgt altijd zijn zin. Zo beschrijven de buurtbewoners Stijn.

Stijn heeft genoten van een vrije opvoeding en heeft interesse in spiritualiteit. Het gaat zover dat hij vlak voor zijn dood lid was van de Ringing Cedars. Een sekte gebaseerd op een Russische boekenreeks. Ze gaan uit van het principe dat iedereen minstens een hectare grond moet bezitten om zelfvoorzienend te zijn. De inkomsten van die grond moeten gebruikt worden voor ruilhandel. Daardoor lopen de kinderen van Stijn en Elisabeth voortdurend op blote voeten, volgen ze een vegetarisch dieet en krijgen ze thuis les. Dit allemaal tegen de zin van André, die een sterk beeld heeft van hoe het moet. De dokter is het niet gewoon om ongelijk te krijgen en zo start de vete tussen schoonzoon en schoonvader. Stijn zelf omschreef de familie als een koningshuis waar iedereen leeft onder een sterk protocol en niemand mag doen wat hij wil.

Stijn wil zich helemaal verdiepen in de sekte en hiervoor wil hij graag naar Australië verhuizen. Een reis die helemaal niet zo onschuldig is als hij lijkt. Tijdens zijn aanhouding ontvangt André Gyselbrecht een brief van een Australisch meisje. Zij wil hem, mocht hij iets met de moord te maken hebben, bedanken. Tijdens zijn verblijf down under heeft Stijn het meisje verkracht en de gedachte dat hij haar zou komen opzoeken, maakt haar doodsbang.

Stijn ging niet alleen hier te ver. Ook bij zijn eigen dochter ging hij over de schreef. Er lekken afgetapte telefoongesprekken waarin Elisabeth in 2011 vragen stelt over die incest. De invloedrijke familie Saelens vindt dat Elisabeth hier niet zo’n groot drama van moet maken en probeert dit in de doofpot te steken. Stijn belooft beterschap en gaat hulp zoeken bij een therapeut, maar het houdt niet op. Ten einde raad gaat Elisabeth met haar verhaal bij haar vader. Is dit het motief van de moord op Stijn? Nam de dokter het eigen heft in handen omdat de familie Saelens de incestklacht niet serieus nam?

Het idee van Australië laat Stijn niet los. Hij stelt voor aan Elisabeth om met de twee jongste kinderen te vertrekken. Elisabeth vreest voor parentale ontvoering en vraagt opnieuw hulp aan haar vader. Er wordt een heel plan in werking gesteld en Elisabeth duikt onder met de kinderen. Er heerst chaos in de familie en er komt een rechtszaak. Elisabeth neemt Vlaanderens beste advocaat, Vermassen, onder de arm en krijgt voorlopige voogdij. Ze neemt er geen genoegen mee en legt een incestklacht neer. Toch verwittigt Elisabeth de politie niet bij de terugkomst van Stijn uit Australië. Probeert ze hem toch te beschermen? Was die klacht dan effectief wel vrijwillig? Na Stijns terugkomst gaan ze samen in therapie en een maand voor de dood van Stijn, vormen ze zelfs weer een koppel.

Via de media lekken er opnieuw verschillende telefoongesprekken waaruit blijkt dat de familie Saelens gesprekken voert met mensen uit de juridische wereld om de incestklacht te beïnvloeden. Zo zijn ze bevriend met de ex-minister van justitie en zitten ze wekelijks te kaarten met een rechter uit het proces.

Niet alleen familie Saelens heeft connecties, maar dokter Gyselbrecht heeft een uitgebreid patiëntenbestand. Zo komt hij bijvoorbeeld te weten wanneer Stijn vertrekt naar het buitenland. Als reactie op het vertrek, schakelt André zijn netwerk in om Stijn in elkaar te laten slaan.

De dader van Stijns moord wordt teruggevonden in Nederland. Ronny van Bommel, of bommeltje, heeft een waslijst aan misdaden gaande van harddrugs tot moord. Maar hoe komt deze huurmoordenaar uit Nederland opeens in West-Vlaanderen terecht?

Een belangrijke schakel hier is Pierre Serry. Serry en Gyselbrecht kennen elkaar via de voetbalclub en uit de duivensport. Het lijkt erop dat de twee in de weken voor de moord veel telefonisch contact hadden. Na de moord stopt dit contact onmiddellijk. Later wordt ook het contact tussen Van Bommel en Serry vastgelegd. Die laatste is op zijn beurt ook geen onbekende voor het gerecht. Hij staat vooral bekend voor de verkoop van illegale producten in de veeteelt. In een brief naar zijn minnares bekent Pierre later dat hij André al 6 maanden hielp bij het zoeken van een moordenaar. Toch blijft André Gyselbrecht staalhard de moord ontkennen.

Net voor de moord op Stijn kreeg Bommel te horen dat hij dodelijk ziek was. Al snel verandert hij in een magere, zieke man. Niet het type dat je inhuurt om iemand een pak slaag te geven. Tijdens de hele zaak blijft André Gyselbrecht volhouden dat hij een paar honderd euro heeft betaald. Na bommels dood komt zijn familie echter te weten dat dit 30 000 euro blijkt te zijn. Betaal je 30 000 euro om ‘gewoon’ klappen te laten uitdelen?

Het lichaam van Stijn Saelens wordt gevonden in een put naast de chalet van Pierre Serry. De put werd twee weken eerder gegraven door de onwetende neef van Pierre. Op de crime scene wordt het DNA gevonden van drie mensen. Ronny van Bommel, Pierre Serry en van Roy Larmit. Die laatste hielp bij het verbergen van het lichaam.

Een jaar voor het proces wordt nog een belangrijke schakel in de zaak opgepakt. Evert De Clercq runt in Nederland een growshop. Het laken waarin Saelens zijn lichaam is gewikkeld, wordt verkocht in zijn winkel. Evert is al jaren bevriend met Serry. In de Belgische pers wordt hij onmiddellijk breed uitgesmeerd als ware moordmakelaar, maar hij ontkent alle beschuldigingen.

De zaak wordt constant uitgesmeerd in de pers. Het gaat van roddels tot zware beschuldigingen. Tijdens het proces komt de media met een gigantische scoop over Evert De Clercq. Ze beweren dat het Openbaar Ministerie stiekem informatie heeft verkregen van iemand die samen met hem in de gevangenis zit. Die informant zegt dat het plan van Evert was om met het lichaam van Stijn in een skibox naar Duitsland te rijden bij een kennis die een crematorium uitbaat. Voor 375 euro zou die skibox dan in de oven gaan. Zo zou de moord lijken op een verdwijning, maar een file naar Duitsland gooide roet in het eten. Evert gaat ten rade bij Serry en zo belandt het lichaam in de put naast de chalet. Ondanks deze informatie, wordt Evert hier nooit over verhoord.

Het proces begint in maart 2017. Nog steeds houdt de dokter vol dat hij enkel de opdracht voor een pak slaag gaf. Er zijn meer dan 20 advocaten aanwezig en de rechtszaal lijkt op een waar mediacircus. Het dossier van deze zaak telt 63 dozen, 63 000 pagina’s. Midden in het proces zien de aanwezigen hoe André zijn advocaat wenkt. Onmiddellijk krijgt hij de microfoon en hij zegt dat het tijd is om zijn verhaal te doen.

“Ik heb Stijn proberen te aanvaarden ondanks zijn soms rare ideeën. Toen ik van de incest op de hoogte werd gebracht, moest ik dit een halt toeroepen. Ik contacteerde tientallen mensen en zei dat ik er alles aan zou doen om dit te stoppen. Tegen Pierre Serry zei ik hetzelfde, dat ik eraan dacht om Stijn te doden. Pierre antwoordde dat ik dat niet zelf moest doen. Toen er in januari geen sprake meer was van therapie, contacteerde ik mijn patiënt die procureur is over de geestestoestand van Stijn. Hier werd niets mee gedaan. Ik ging terug naar Pierre als laatste kans om mijn kleinkinderen te beschermen, ze liepen gevaar.”

Het is de laatste dag van het proces. Het vonnis voorlezen duurt exact 2,5 uur. In spanning zit iedereen te wachten op het verdict. Gyselbrecht krijgt 27 jaar. Evert krijgt 27 jaar en Pierre Serry 21 jaar. Larmit komt er beter vanaf met 17 jaar gevangenisstraf.

Ondanks dat het proces helemaal is afgerond, rust de zaak niet. Was het motief echt incest? We hebben nog niet alle antwoorden. Elk huisje heeft zijn kruisje, zeker als het over kastelen gaat.

• De Kasteelmoord – Podcast op Spotify

• De Kasteelmoord – Boek van Faroek Özgünes